Mια νέα εποχή για τα τουριστικά δεδομένα της χώρας μας αναμένεται να σηματοδοτήσει για το 2023 η ανάπτυξη του yachting στην Ελλάδα.
Ο κ. Αντώνης Στελλιάτος, που επανεξελέγη την περασμένη Κυριακή στην προεδρία της Ένωσης Πλοιοκτητών Ελληνικών Σκαφών Τουρισμού (ΕΠΕΣΤ), μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ τονίζει ότι το 2023 θα είναι μία πολύ καλή χρονιά για τη χώρα μας που δεν θα έχει προηγούμενο.
Ωστόσο παρατηρεί ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα αυτή τη στιγμή που αντιμετωπίζουν τα περισσότερα σκάφη που δραστηριοποιούνται στο ελλαδικό χώρο είναι το θέμα της έλλειψης θέσεων ελλιμενισμού.
Δηλώνει ότι πολλά από τα σκάφη που δεν βρίσκουν θέσεις σε εγκαταστάσεις τα οποία δεν είναι δηλωμένα ως τουριστικά λιμάνια, είτε σταθμεύουν σε καρνάγια ή σε λιμάνια που δεν προσφέρουν υπηρεσίες αντίστοιχες μιας μαρίνας.
Τονίζει ότι το 2022 οι ναυλώσεις των σκαφών ιστιοφόρων και καταμαράν στη χώρα μας, που ανέρχονται σε 5.500, άγγιξαν το 100% έως τα τέλη Νοεμβρίου, ενώ προσθέτει ότι αν δεν υπάρξει κάποιος απρόβλεπτος παράγοντας σε σχέση με νέα περιοριστικά μέτρα για τα κρούσματα πανδημίας covid από την Κίνα, η Ελλάδα μπαίνει δυναμικά στον στίβο της ανταγωνιστικότητας του κλάδου.
“Το 2023 θα είναι μια χρονιά ρεκόρ”, τονίζει ο ίδιος, επισημαίνοντας ότι οι δημοφιλέστεροι προορισμοί το 2022 ήταν οι Κυκλάδες αλλά και το Ιόνιο που λόγω και του ανοίγματος του Ισθμού της Κορίνθου, πρόσφεραν στους περισσότερους ταξιδιώτες από όλο τον κόσμο μια ανεπανάληπτη εμπειρία.
Αναφερόμενος στις επιπτώσεις στον κλάδο από τον ρωσο – ουκρανικό πόλεμο είπε ότι υπήρξαν πολλές ακυρώσεις ναυλοσυμφώνων από Ρώσους και Ουκρανούς αλλά και Αμερικανούς ναυλωτές, χωρίς ωστόσο αυτό να έχει αντίκτυπο στο τελικό αποτέλεσμα.
Σχετικά με το κόστος των ναυλώσεων, ο κ. Στελλιάτος λέει ότι η ναύλωση ενός καταμαράν αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα ανέρχεται σε 5.000 με 10.000 ευρώ την εβδομάδα και για ένα ιστιοπλοϊκό από 3.500 έως 4.500 ευρώ την εβδομάδα, τιμές στις οποίες δεν περιλαμβάνονται πλήρωμα ή skipper (πλοηγός σκαφών αναψυχής).
Τα προβλήματα
Ο πρόεδρος της ΕΠΕΣΤ αναφερόμενος στο νέο νόμο για το yachting που ψηφίστηκε τον Απρίλιο στη Βουλή, είπε ότι η συγκεκριμένη ρύθμιση βοηθάει στην ανάπτυξη του κλάδου ωστόσο εξέφρασε τη διαφωνία του με δύο συγκεκριμένα άρθρα της νομοθετικής ρύθμισης (8 και 9), με τα οποία όπως δηλώνει δίνεται το δικαίωμα σε σκάφη με τρίτη σημαία να κάνουν ναυλώσεις στην Ελλάδα χωρίς να διαθέτουν επαγγελματική άδεια και φορολογικό αντιπρόσωπο, ενώ προσθέτει ότι τα σκάφη αυτά δεν πληρώνουν ΝΑΤ και έχουν και μειωμένο ΦΠΑ.
Υπογραμμίζει ωστόσο ότι από την άλλη πλευρά για κάθε ναυλοσύμφωνο που συνάπτουν τα 5.500 ελληνικά σκάφη αυτό πηγαίνει στην εφορία, στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΔΑΕ), στο λιμεναρχείο και στο υπουργείο Ναυτιλίας.
Ο κ. Στελλιάτος τονίζει ότι ο κλάδος των επαγγελματικών σκαφών προσφέρει στην ελληνική οικονομία το 1,42% του ΑΕΠ, ενώ ανέφερε ότι το 2022 δόθηκαν 30 εκατ. ευρώ στο ΝΑΤ και 10 εκατ. ευρώ στον Εθνικό Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ).
Σημειώνεται ότι στον ΕΦΚΑ περιλαμβάνονται τα πληρώματα για τα σκάφη κάτω από 24 μέτρα που δεν χρειάζονται ναυτολόγιο.
Νέο ΔΣ στην Ένωση Πλοιοκτητών Ελληνικών Σκαφών Τουρισμού
Κατά τη Γενική Συνέλευση της Ένωσης Πλοιοκτητών Ελληνικών Σκαφών Τουρισμού στις 15 Ιανουαρίου 2023, επανεξελέγη πρόεδρος της Ένωσης ο κ. Αντώνης Στελλιάτος, ενώ εκλέχθηκε νέο Δ.Σ. με τριετή θητεία, από 1/2/2023 έως 31/1/2026, η σύνθεση του οποίου, μετά τη συγκρότησή του σε σώμα, έχει ως εξής: πρόεδρος Αντώνης Στελλιάτος, πρώτος αντιπρόεδρος Εμμανουήλ Στεφανάκης, δεύτερος αντιπρόεδρος Σταύρος Κυριακούλης, τρίτος αντιπρόεδρος Διογένης Βενετόπουλος, γενικός γραμματέας Βασίλειος-Ηλίας Μαυρόγιαννης, ειδικός γραμματέας Παναγιώτης-Νικόλαος Λεμός, ταμίας Απόστολος Παπαδόπουλος, μέλος – επίτιμος πρόεδρος Γιώργος Βερνίκος και μέλος Διονύσιος Πυλαρινός.
Τι υποστηρίζει ο πρόεδρος του ΣΙΤΕΣΑΠ Πάρης Λουτριώτης
Την ανάγκη ο συντελεστής ΦΠΑ να διαμορφωθεί στο 13% από το 24%, στις ναυλώσεις των σκαφών αναψυχής άνευ πληρώματος, επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ , ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ιδιοκτητών Τουριστικών Επαγγελματικών Σκαφών ‘Ανευ Πληρώματος (ΣΙΤΕΣΑΠ), Πάρης Λουτριώτης ο οποίος και αυτός επανέρχεται στο θέμα των θέσεων έλλειψης ελλιμενισμού.
Προσθέτει ότι οι ναυλώσεις των σκαφών άνευ πληρώματος το 2022 ήταν αυξημένες κατά 70% σε σχέση με το 2019 ενώ το 2023 αναμένει πληρότητα κατά 100%.
Για το θέμα των θέσεων ελλιμενισμού υποστηρίζει ότι μετά την παραχώρηση της Μαρίνας Αλίμου σε ιδιώτη επενδυτή το πρόβλημα στην Αττική με τις θέσεις ελλιμενισμού έγινε πιο έντονο. Επισήμανε ότι ο διαχειριστικός φορέας της συγκεκριμένης μαρίνας θα ξεκινήσει έργα από 1ης Μαρτίου και σύμφωνα με τις υποχρεώσεις το 20% από τα επαγγελματικά θα παραμείνουν ενώ τα υπόλοιπα θα πρέπει να αποχωρήσουν. Προσθέτει ότι οι ανάγκες ελλιμενισμού για τα επαγγελματικά σκάφη άνευ πληρώματος ανέρχονται αυτή τη στιγμή σε 2.500 ενώ αναμένεται να προστεθούν άλλα 30 νέα σκάφη που έρχονται στην Ελλάδα.
Οι τουριστικοί λιμένες σε Ευρώπη και η έλλειψη θέσεων ελλιμενισμού στην Ελλάδα
Σύμφωνα με τα στοιχεία της διαΝΕΟσις στην Ευρώπη υπάρχουν σήμερα περίπου 11.000 τουριστικοί λιμένες που διαθέτουν περίπου 1,1 εκατομμύρια θέσεις ελλιμενισμού, με τις Βόρειες χώρες να έχουν κατά κανόνα περισσότερους, αλλά μικρότερους λιμένες από τις Νότιες.
Το πόσους λιμένες έχει κάθε χώρα, βεβαίως, επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες, όπως η μορφολογία και το μήκος της ακτογραμμής της, το αν έχει πλωτά ποτάμια και, βεβαίως, η κουλτούρα του λαού της ως προς τη θαλάσσια αναψυχή. Το 38% των Δανών διαθέτουν ένα σκάφος αναψυχής, για παράδειγμα, την ώρα που το αντίστοιχο ποσοστό στη Γαλλία είναι μόλις 5%.
Κάτι επίσης ενδιαφέρον και αξιοσημείωτο: σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες πλην της Ιταλίας, υπάρχουν λιγότερες θέσεις ελλιμενισμού από ό,τι τα δηλωμένα σκάφη αναψυχής, κάτι που δημιουργεί το εύλογο ερώτημα: πού ελλιμενίζονται τα υπόλοιπα; Το μεγαλύτερο μέρος της απάντησης έχει να κάνει με το ότι τα σκάφη με εξωλέμβιες μηχανές χρησιμοποιούνται μόνο μερικές περιόδους του χρόνου και δεν καταλαμβάνουν θέσεις ελλιμενισμού το υπόλοιπο διάστημα (σταθμεύουν στην ξηρά). Και πάλι, όμως, οι θέσεις ελλιμενισμού που υπάρχουν διαθέσιμες στην Ελλάδα καλύπτουν μόνο το 41,8% του υπόλοιπου στόλου σκαφών αναψυχής. Από ό,τι φαίνεται, τα υπόλοιπα σκάφη βρίσκουν θέσεις σε εγκαταστάσεις που δεν είναι δηλωμένες ως τουριστικοί λιμένες (πάνω από 40 λιμάνια στην Ελλάδα εξυπηρετούν και σκάφη αναψυχής, έστω και χωρίς να τους προσφέρουν υπηρεσίες αντίστοιχες μιας μαρίνας), είτε στα επονομαζόμενα “ορφανά λιμάνια” που δεν είναι καθόλου καταγεγραμμένα.
Aύξηση των mega-yachts
Η κατηγορία των mega-yachts (σκάφη μήκους άνω των 24 μέτρων) απευθύνονται σε άτομα υψηλού εισοδήματος. Όπως αναφέρεται στην έρευνα, διαΝΕΟσις ένα mega-yacht μήκους 40-60 μέτρων σημαίνει δαπάνες σχεδόν 100.000 ευρώ την εβδομάδα, ποσό που περιλαμβάνει τη ναύλωση (περίπου τα μισά), τις προμήθειες του σκάφους, τα κόστη του πληρώματος και τις δαπάνες των επιβατών. Είναι ένα υποσύνολο της αγοράς που όμως αυξάνεται ραγδαία -πλέον υπάρχουν 8.538 mega-yachts στον κόσμο, και περίπου 350 από αυτά βρίσκονται στην Ελλάδα.
Είναι ενδιαφέρον, δε, ότι η Ελλάδα διαθέτει έναν από τους μεγαλύτερους στόλους πολύ μεγάλων σκαφών αναψυχής (μήκους άνω των 40 μέτρων) στον κόσμο. Σύμφωνα με σχετική έρευνα από τα σχεδόν 4.795 τέτοια σκάφη στον κόσμο, τα 407 ανήκουν σε πολίτες των ΗΠΑ, που έχουν τα περισσότερα, με τους Ρώσους να ακολουθούν (168) και στην τρίτη θέση βρίσκουμε, ίσως αναπάντεχα, τους Έλληνες (107).
