Η εντυπωσιακή ανάπτυξη των αεροπορικών εταιρειών χαμηλού κόστους (low cost carriers) στην ελληνική αγορά ήταν ένας από τους βασικούς λόγους για την τουριστική «απογείωση» της Αθήνας αλλά και της διατήρησης του αεροδρομίου «Ελευθέριος Βενιζέλος» (ΔΑΑ) σε σταθερά ανοδική τροχιά την τελευταία τριετία.
Τα στοιχεία εννεάμηνου του 2017, ωστόσο, εκπέμπουν μηνύματα προς κάθε κατεύθυνση καθώς καταγράφουν φρενάρισμα στην περαιτέρω ανάπτυξη αυτών των εταιρειών στο μεγαλύτερο αεροδρόμιο της χώρας.
Eιδικότερα η καταλυτική παρουσία των εταιρειών χαμηλού κόστους αποτυπώνεται στα σχετικά στοιχεία του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών τα οποία αναφέρονται στην περίοδο 2013-2017.
Ενδεικτικό της εκρηκτικής ανάπτυξης των αεροπορικών εταιρειών χαμηλού κόστους στην Αθήνα είναι το γεγονός πως ενώ οι επιβάτες εξωτερικού στο«Ελευθέριος Βενιζέλος» κατέγραψαν σημαντική άνοδο 56,2% στην τριετία 2013-2016, στο ίδιο διάστημα οι ταξιδιώτες που ήρθαν στην πρωτεύουσα με εταιρείες χαμηλού κόστους (lcc) κατέγραψαν αύξηση 434,9%.
Το 2013 οι επιβάτες εξωτερικού του αεροδρομίου της Αθήνας έφθαναν τους 8.236.468 ενώ το 2016 ολοκληρώθηκε με 12.866.066 ταξιδιώτες. Το αεροδρόμιο μέτρησε το 2013 913.263 επιβάτες οι οποίοι διακινήθηκαν με εταιρείες χαμηλού κόστους οι οποίοι , το 2016, είχαν πενταπλασιαστεί φθάνοντας τους 4.885.365 ταξιδιώτες.
Η αλματώδης ανάπτυξη των low cost carriers στο αεροδρόμιο της Αθήνας και η ενίσχυση του ειδικού βάρους τους στην ελληνική αγορά αποτυπώνεται με αδιαμφισβήτητο τρόπο στην εξέλιξη των μεριδίων αγοράς που αποσπούν.
Σύμφωνα με στοιχεία του ΔΑΑ, το 2013 οι εταιρείες χαμηλού κόστους αποσπούσαν μερίδιο αγοράς μόλις 7,5% της επιβατικής κίνησης του αεροδρομίου. Το 2014 διπλασιάστηκε φθάνοντας στο 15,9% (κυρίως λόγω της εισόδου στην αγορά της ιρλανδικής Ryanair), το 2015 είχε σκαρφαλώσει στο 22,4% ενώ το 2016 αντιπροσώπευσαν το ¼ της επιβατικής κίνησης του αεροδρομίου (μερίδιο 24,6%).
Easyjet και Ryanair είναι οι δύο γνωστότερες και ισχυρότερες εταιρείες χαμηλού κόστους που πετούν στην Αθήνα αλλά δεν είναι οι μόνες. Η «παροικία» των low cost carriers στο «Ελευθέριος Β Βενιζέλος» αριθμούσε 11 εταιρείες το 2013 οι οποίες αυξήθηκαν σε 16 το 2014, 17 το 2015 και 18 το 2016.
Οι εταιρείες αυτές έχουν δημιουργήσει, επί της ουσίας, ένα παράλληλο δίκτυο αεροπορικών συνδέσεων το οποίο συμπληρώνει αρκετά από τα κενά που δεν καλύπτουν οι παραδοσιακού τύπου αεροπορικές εταιρείες.
Eνδεικτικό του πλέγματος συνδέσεων που δημιουργήσει οι εταιρείες χαμηλού κόστους με επίκεντρο το αεροδρόμιο της Αθήνας είναι το γεγονός πως το 2013 συνέδεαν το «Ελευθέριος Βενιζέλος» με 24 αεροδρόμια ενώ το 2016 εξυπηρετούσαν υπερδιπλάσια (59).
Οι εταιρείες χαμηλού κόστους έχουν αναλάβει, ήδη, πρωταγωνιστικό ρόλο στη σύνδεση της χώρας με παραδοσιακές και αναπτυσσόμενες αγορές του ελληνικού τουρισμού, όχι μόνο ευρωπαϊκές.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΔΑΑ οι εταιρείες αυτές πετούν προς Βέλγιο (Βρυξέλλες), Βουλγαρία (Σόφια), Καναδά (Μόντρεαλ, Τορόντο), Κύπρο (Λάρνακα, Πάφο), Δανία (Κοπεγχάγη), Φινλανδία (Ελσίνκι), Γαλλία (Λυών, Ναντ, Παρίσι), Γερμανία (Βερολίνο, Κολωνία, Ντίσελντορφ, Φρανκφούρτη, Αμβούργο, Στουτγάρδη), Ελλάδα (Χανιά, Μύκονο, Μυτιλήνη, Ρόδο, Θεσ/νίκη, Σαντορίνη), Ουγγαρία (Βουδαπέστη), Ιταλία (Μπάρι, Μπολόνια, Γένοβα, Μιλάνο, Νάπολη, Παλέρμο, Ρώμη, Βενετία), Λετονία (Ρίγα), Μάλτα (Βαλέτα), Ολλανδία (Άμστερνταμ, Αϊντχόβεν), Νορβηγία (Όσλο), Πολωνία (Βαρσοβία, Κρακοβία, Κατοβίτσε, Πόζναν), Ρουμανία (Βουκουρέστι), Σιγκαπούρη, Σλοβακία (Μπρατισλάβα), Ισπανία (Βαρκελώνη), Σουηδία (Στοκχόλμη), Ελβετία (Γενεύη), Τουρκία (Κων/πολη) και Ηνωμένο Βασίλειο (Λονδίνο, Μάντσεστερ, Μπρίστολ και Εδιμβούργο).
Η πορεία των εταιρειών χαμηλού κόστους το 2017, ωστόσο, εκπέμπει μηνύματα, τόσο προς την εγχώρια τουριστική αγορά στο σύνολό της, όσο και προς τους επιχειρηματίες της πρωτεύουσας οι οποίοι εμφανίζονται να ποντάρουν στην περαιτέρω διόγκωση του τουριστικού ρεύματος προς την πρωτεύουσα τα επόμενα χρόνια.
Τα στοιχεία του αεροδρομίου της Αθήνας περιγράφουν το «καμπανάκι» από το φετινό φρενάρισμα των εταιριών low cost.
Σύμφωνα με αυτά, στην περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου οι επιβάτες που ήρθαν στην πρωτεύουσα φέτος έφθασαν τα 3,66 εκατ. έναντι 3,75 εκατ. στο αντίστοιχο διάστημα του 2016. Παρά το γεγονός, μάλιστα, πως ο αριθμός των εταιρειών αυξήθηκε από 18 πέρυσι σε 19 φέτος, τα αεροδρόμια στα οποία πετούν από την Αθήνα μειώθηκαν από 59 σε 57. Μοιραία, το μερίδιο που αποσπούν οι εταιρείες στο «Ελευθέριος Βενιζέλος» επέστρεψε στα επίπεδα του 2015, καθώς μειώθηκε στο 22,1% έναντι 24,3% στο αντίστοιχο εννεάμηνο του 2016.
