Το λιμάνι του μέλλοντος, έξυπνες υποδομές και πράσινες τεχνολογίες
Η ανάδυση της νέας ενεργειακής αγοράς σε συνδυασμό με τις αυστηρές απαιτήσεις για την προστασία του περιβάλλοντος και του κλίματος, θέτουν την ναυτιλιακή βιομηχανία και τις λιμενικές αρχές εμπρός σε νέες υποχρεώσεις και προκλήσεις. Για την επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων απαιτείται μια νέα προσέγγιση με χαρακτηριστικά την ολοκληρωμένη διαχείριση των λιμενικών υποδομών και των ροών της ενέργειας και των αποβλήτων.
Έξυπνα ολοκληρωμένα δίκτυα – μικροδίκτυα. Στα έξυπνα δίκτυα μπορούν να υπάρχουν ενσωματωμένοι έξυπνοι μετρητές, μονάδες παραγωγής ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ), μηχανισμοί ελέγχου / διαχείρισης των φορτίων, συστήματα αποθήκευσης κτλ. έτσι ώστε να επιτυγχάνεται καλύτερη ποιότητα ρεύματος, εξοικονόμηση ενέργειας, μεγαλύτερη διείσδυση των ΑΠΕ, και πολλαπλές επιλογές στο επίπεδο της κατανάλωσης (π.χ. φθηνότερο ρεύμα εκτός αιχμής, ή/και ελεγχόμενη διανομή θερμότητας και ψύξης σε κτίρια).
Τροφοδοσία ηλεκτρικής ενέργειας από την ξηρά. Η δυνατότητα τροφοδοσίας των πλοίων σε στάθμευση (κυρίως τουριστικών, μεγάλων επιβατηγών και εμπορικών) με ηλεκτρική ενέργεια από την ξηρά (αποβάθρες) θα μειώσει σε σημαντικό βαθμό την ρύπανση από τις εκπομπές των πλοίων και τον θόρυβο. Αυτό θα απαιτήσει επενδύσεις σε νέες υποδομές (π.χ. υποσταθμοί). Ένας προφανής υποψήφιος επενδυτής είναι ο διαχειριστής του δικτύου (DSO).
Σε μια πιο ολοκληρωμένη προσέγγιση, στην επένδυση μπορούν να συμμετάσχουν πάροχοι ηλεκτρικής ενέργειας, πλοιοκτήτες και λιμενικές αρχές, ανάλογα με το μερίδιο ευθύνης ή οφέλους του καθενός.
Το LNG ως εναλλακτικό καύσιμο. Η επίτευξη μειωμένων εκπομπών και θορύβου από την λειτουργία των πλοίων, συνδέεται με τα καθαρότερα καύσιμα όπως είναι το LNG. Η προοπτική αυτή απαιτεί νέες εγκαταστάσεις στα μεγαλύτερα λιμάνια και δυνατότητα τροφοδοσίας με βυτιοφόρα στα μικρότερα. Είναι προφανές ότι η μεταφορά LNG με φορτηγά μπορεί να εξυπηρετήσει και καταναλωτές που βρίσκονται μακριά από υφιστάμενα δίκτυα διανομής αερίου, βιομηχανικούς καταναλωτές, αεροδρόμια, τουριστικά συγκροτήματα κ.α.
Ανεξάρτητοι προμηθευτές ενέργειας. Η απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας έχει δώσει τη δυνατότητα της εμπορίας στη λιανική αγορά από ανεξάρτητους προμηθευτές. Η προσδοκία της νέας αυτής ρύθμισης είναι ότι ο καταναλωτής μπορεί να επιτύχει καλύτερα συμβόλαια και φτηνότερες τιμές μέσω του ανταγωνισμού. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η περίπτωση των συλλογικών καταναλωτών (συνεταιρισμοί, δήμοι, οργανισμοί λιμένων κτλ.) οι οποίοι μπορούν μέσω διαγωνισμών και διαπραγμάτευσης να πετύχουν καλύτερους όρους προμήθειας προσαρμοσμένους στις ιδιαιτερότητες της ζήτησης. Υπό προϋποθέσεις, οι ανεξάρτητοι προμηθευτές μπορούν να είναι εταίροι και σε επενδύσεις τοπικής παραγωγής ενέργειας.
Ηλεκτροκίνηση οχημάτων. Η ηλεκτροκίνηση οχημάτων επαγγελματικής χρήσης σε οριοθετημένους χώρους όπως είναι τα λιμάνια, συνδέεται με τη δυνατότητα κατασκευής σταθμών φόρτισης αποκλειστικής χρήσης, με τον έλεγχο και την τιμολόγηση της παροχής ενέργειας και με την τεχνολογία συσσωρευτών / ηλεκτρικών οχημάτων. Στις περιπτώσεις αυτόνομων σταθμών παραγωγής, συμπαραγωγής, αυτοπαραγωγής και παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ η εφαρμογή αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον γιατί αξιοποιεί τις διακυμάνσεις στο επίπεδο της παραγωγής (π.χ. απορριπτόμενη ενέργεια) ενώ οι συσσωρευτές των οχημάτων μπορούν να λειτουργήσουν και ως αποθηκευτικά συστήματα.
Διαχείριση περιβάλλοντος. Σε ό,τι αφορά την ατμόσφαιρα, η έμφαση δίνεται στην αλλαγή καυσίμων και στην αποδοτικότητα των μηχανών. Σε ό,τι αφορά την χημική θαλάσσια ρύπανση, οι απαιτήσεις περιλαμβάνουν όχι μόνο τα ατυχήματα, αλλά και την καθημερινή δραστηριότητα των πλοίων και των άλλων πλωτών μέσων και ασφαλώς τα συστήματα μέτρησης και παρακολούθησης της ποιότητας του περιβάλλοντος. Σημαντική παράμετρος είναι και η ασφαλής απομάκρυνση/διαχείριση υγρών αποβλήτων πλοίων και η δημιουργία εγκαταστάσεων ανακύκλωσης νερού. Τέλος, αλλά όχι τελευταίο, είναι το ζήτημα του θορύβου που επηρεάζει εργαζόμενους, επιβάτες και τον περιβάλλοντα αστικό χώρο.
Πράσινη αρχιτεκτονική και σχεδιασμός. Η σύγχρονη αρχιτεκτονική των χώρων και των κτιριακών υποδομών δεν περιορίζεται μόνο στα μορφικά χαρακτηριστικά του κατασκευασμένου περιβάλλοντος, αλλά και στις λειτουργίες, έτσι ώστε οι λύσεις να διευκολύνουν τη δραστηριότητα εντός του λιμένος και να περιορίζουν τη σπατάλη των πόρων (μεταξύ των οποίων και η διαθέσιμη γη). Πέραν αυτού, οι αρχιτεκτονικές παρεμβάσεις (βιοκλιματικός σχεδιασμός) πρέπει να συμβάλουν στη δημιουργία καλύτερου μικροπεριβάλλοντος τόσο στους χώρους εργασίας, όσο και στους χώρους εξυπηρέτησης των επιβατών. Επιπλέον, ιδιαίτερα στα μικρά νησιωτικά λιμάνια και τις μαρίνες, η διαχείριση του περιβάλλοντος θα πρέπει να περιλαμβάνει και το λιμενικό περίγυρο που σε πολλές περιπτώσεις συνίσταται από ευαίσθητα τοπία ή και σημαντικές οικολογικά περιοχές.
Τεχνολογίες Πληροφορικής και επικοινωνιών (ΤΠΕ).
Οι εφαρμογές που αφορούν τις σύγχρονες ΤΠΕ βρίσκονται στον πυρήνα κάθε «ευφυούς» συστήματος. Οι ΤΠΕ συνδέονται με τα έξυπνα δίκτυα, τη διαχείριση της ενέργειας, τις μεταφορές, την παρακολούθηση του περιβάλλοντος και τις διαδικασίες (logistics). Μέσα από τη συλλογή και την επεξεργασία μεγάλου αριθμού δεδομένων και την ανάπτυξη συστημάτων διπλής επικοινωνίας και μεταβίβασης εντολών, είναι δυνατή η επίτευξη της διαδραστικότητας μεταξύ λιμενικών αρχών, χρηστών και επαγγελματιών, χάρη και στην αξιοποίηση των δυνατοτήτων που προσφέρει το Internet και η κινητή τηλεφωνία. Διεθνώς, ένας μεγάλος αριθμός εταιρειών του κλάδου έχουν αναπτύξει εξειδικευμένες εφαρμογές που διευκολύνουν τόσο τους πολίτες / χρήστες των υποδομών όσο και τις επιχειρήσεις.
