Ή όπως λέμε …Spinalonga Stock Exchange
Το 1848 ένας αμερικανός ονόματι James Wilson Marshall, ενώ κατασκεύαζε ένα μύλο σ’ ένα ποταμό, βορειοανατολικά του σημερινού Σακραμέντο στον Σαν Φραντζίσκο, ανακάλυψε χρυσό. Λίγες μέρες αργότερα η ανακάλυψη ανακοινώθηκε από τις εφημερίδες του Σαν Φρανσίσκο, αλλά δεν προκάλεσε ιδιαίτερη αντίδραση, καθώς οι περισσότεροι δεν το πίστεψαν. Λίγους μήνες πιο μετά, ένας καταστηματάρχης κουνούσε επιπόλαια, μια φιάλη γεμάτη χρυσόσκονη στα περίχωρα του Σαν Φρανσίσκο, φωνάζοντας «Gold! Gold! Gold from American River»!
Αυτό ήταν! Η άτακτη φυγή, άρχισε. Τα νέα έφτασαν και στη Νέα Υόρκη μέσω του τύπου, κάτι που σήμανε τη φυγή κι’ από ‘δω πολλών προς τη Δύση. Πολλοί ταξίδεψαν οδικά για τα βουνά της Καλιφόρνιας, άλλοι ανέβηκαν σε πλοία και μέσω του Παναμά και του Ειρηνικού έφτασαν στο Σαν Φρανσίσκο. Σε δύο χρόνια, ο πληθυσμός του σχεδόν τετραπλασιάστηκε!
Όλη αυτή η αληθινή ιστορία επαναλαμβάνεται μετά από 170 χρόνια, που λέτε; Στην Ελλάδα, στην Κρήτη, στην Ελούντα. Και ο δελεαστικός χρυσός; Μα η κότα που γεννά τα χρυσά αυγά! Και ποια είναι αυτή; Μα η Σπιναλόγκα φυσικά! Και για να ακριβολογούμε το «Χρηματιστήριο της Σπιναλόγκας». Και ναι μεν είναι καλό να τα βλέπει κανείς από την εύθυμη πλευρά τα πράγματα, αλλά υπάρχει και η άλλη, η άσχημη. Αυτή που θα οδηγήσει σε θλιβερά και τραγικά αποτελέσματα αν δεν παρέμβει ΑΜΕΣΑ το «συντεταγμένο» κράτος σε οποιαδήποτε μορφή του.
Την τελευταία επταετία, η ετήσια αύξηση του τουριστικού στόλου από την Ελούντα και την Πλάκα, λόγω κι της αυξανόμενης επισκεψιμότητα της οχυρής νησίδας, είναι θεαματική! Δεν έχει αξία να αναφέρουμε τα αριθμητικά δεδομένα. Οι νέες άδειες από το τοπικό Λιμεναρχείο και φυσικά τα σκάφη που νηολογούνται κάθε χρόνο είναι απίστευτες. Καθημερινά η νησίδα μοιάζει να …πολιορκείται από σκάφη, που ούτε στην πολιορκία των Οθωμανών δεν τα είχε δει!
Υπάρχει ένας συνεταιρισμός σκαφών, ο οποίος τελευταία δεν εγγράφει τους νέους ιδιοκτήτες με αποτέλεσμα εκείνοι να κινούνται αυτόνομα, και μάλιστα μερικές φορές να προκύπτουν και …παρατράγουδα με αλληλοκαταγγελίες και λοιπά γραφικά «σώου». Βέβαια, σε μια ελεύθερη οικονομία, όλα είναι ελεύθερα και ανοιχτά. Αυτά στη θεωρία. Γιατί στην πράξη, προκύπτουν πρακτικά ζητήματα ασφάλειας ακτοπλοΐας, φέρουσας περιβαλλοντικής ικανότητας του κόλπου και της νησίδας κ.λπ. κ.λπ.
Δυστυχώς, η παρατεινόμενη αδιαφορία, αμέλεια και παράλειψη τόσο από το ΥΠ.ΠΟ.Τ. και τους αρχαιολόγους που έχουν την ευθύνη της νησίδας, όσο και από τον οικείο ΟΤΑ στην τάχιστη εκπόνηση, εξειδίκευση και εφαρμογή ενός διαχειριστικού σχεδίου για τον κλειστό κόλπο και την ακτοπλοΐα προς τη νησίδα, (αυτού άλλωστε του πρωτόλειου που συντάχτηκε για το φάκελο της UNESCO), θα έχει κάθε χρόνο και δραματικά αποτελέσματα.
Επιτέλους θα πρέπει να μπουν κανόνες και η χορήγηση αδειών να επαναξιολογείται, μέσα από κριτήρια και αντικειμενική μοριοδότηση που θα εξασφαλίζει το σχέδιο διαχείρισης. Και φυσικά θα είναι πεπερασμένες.
Οι πολλές ήδη περιβαλλοντικές επιβαρύνσεις το κόλπου, μαζί με τη θεαματική απουσία διοικητικής παρέμβασης και ρυθμιστικών μέτρων για το θέμα, θα καταστεί μπούμερανγκ αργά ή γρήγορά για την περιοχή. Άλλωστε αυτό το επιτάσσουν οι υποχρεωτικές ήδη κατευθύνσεις του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού. Και τότε δεν θα ρωτάμε ποιος έβγαλε τα μάτια του, γιατί η απάντηση θα είναι γνωστή. Και αδιαμφισβήτητη…
